Bainua eta dementzia duten pertsonak. Higienea eta erosotasuna versus erraldoien borroka
Dementzia duten pertsonen artean bainatzeko unea da zaintzan deserosotasun gehien sortzen duen arrazoietako bat. Deserosotasun horren adierazpena hainbat asaldura-modutara islatzen da, eta horrek gainkarga handia dakarkio zaintzaileari. Testu honetan, ondoez horren arrazoiak azaltzen saiatuko gara, horrelako egoerekin batera dagoen tentsioa arintzen lagun dezaketen jarraibide batzuk eskainiz.
Nahasmena eta beldurra, errefusaren jatorria
Egoitza-ingurunean, bainua ohiko zeregina izan daiteke, despertsonalizatua, eta, batzuetan, kaltegarria, bai egoiliarrarentzat, bai zaintzailearentzat. Dementzia duten pertsona gehienek prozesu hori ondo onartzen badute ere, dutxatik igarotzeko iradokizunak ez du beti harrera ona izaten.
Dakizuenez, urte gutxian ohean higienea egitetik eremu egokituak dituen bainugela batera pasatu gara, eta horrek dementzia duen pertsona espazio horretara eramatea dakar, eranztea, xaboia jartzea ……
Dementzia duen pertsonak baliteke jarduera horren beharra ez ulertzea, eta beldurra eta nahasmena sentitzea. Kasu horietan, behin eta berriz errepikatuz gero, jokabide-nahasmen beldurgarriak azaleratzen dira (oihu moduan, asaldura fisikoan, ezinegon psikomotorrean...).
Zaintzailearentzat, askotan datorkionaren jakitun, bainatzeko ordua estres faktore erantsi bihurtzen da, eta haren beldurra, antsietatea, frustrazioa eta bien elkarbizitza baldintzatzen ditu.
Hala, Luisen kasuan, bizitza osoan okina izan dena eta oso goiz jaiki eta garbitzeko ohitura duena, baliteke bere ohiko bizimodura egokitzen ez den ordutegi batekin eroso ez urkitzea. Era berean, Mariak, beti oso lotsatia izan denak, hobeto onartuko du egoera komunean laguntza ematen diona beste emakume bat baldin bada.
Dakigunera arte, jokabide disruptibo mota hori kontrolatzeko esku-hartze farmakologikoa ez da oso eraginkorra izan, eta horri sendagaiei kontrako erreakzioak eragiteko arrisku handia gehitu beharko litzaioke. Hori dela eta, logikoa dirudi abordatzea funtsean jokabidezkoa izatea, eta zaintzaileak formatzea eta trebatzea Barrick et al.: "Bainar sin batallar" artikuluaren izenburua ezin hobeto ilustratzen duen zerbaitetan.
Horrez gain, beste alderdi batzuk ere kontuan izan behar ditugu: jende kopurua, zaintzailearen generoa, beharrezko laguntza teknikoak, komunaren ezaugarriak, zarata eta giroko tenperatura.
Laburbilduz, garrantzitsuena ez da jarduera norberak egitea, baizik eta pertsonari ahalik eta ondoez txikiena sortzea, bainua oinarrizko zaintza dela ulertuta, eta higiene-ondorioak (garbiketa, usaina), ondorio psikologikoak eta emozionalak (ongizate-sentsazioa) dituela.
Bainatzeko unean lagungarri izan daitezkeen jarraibide orokorrak:
-
Egin beharrekoa ahalik eta gehien sinplifikatu. Sekuentzia bat ezartzeak lagun dezake.
-
Planifikatu guztia aldez aurretik, pertsona bakoitzaren lehentasunak ezagutuz eta kontuan hartuz.
-
Uneoro bermatu pertsonaren intimitate eta pribatutasuna. Inori ez zaio gustatzen publikoa izatea bainatzen ari den bitartean. Azaldu prozedura hitz erraz eta elkarlanerako jarrerarekin.
-
Segurtasun-elementu eta aulki egokiak instalatu, egoiliarra bakarrik utzi gabe, bere segurtasunerako arriskuak saihesteko (erorketak, hausturak, bainatzeko tresnekin izandako istripuak).
-
Ur eta giroaren tenperatura egokia izan dadila. Oso gomendagarria da uraren tenperaturarekin kontaktoa pixkanakakoa izatea. Hautatutako kasuetan, higienerako eskuzorroak erabiltzeak (xaboi barezia, usaineko krema eta ura dituzte, eta ondoren lehortzea ez da beharrezkoa), jokabide-nahasmenduak minimizatzen ditu*.
-
Garbiketa-erritual batzuk ezarri: gorputz-adarrak, enborraren aurreko eta atzeko aldea, genitalak eta burua. Pertsonaren autonomiaren alde egin uneoro. Berak bakarrik egin dezakena, egin dezala, eta bere erritmoan. Presak ez dira lagun onak. Higienea egiteko erresistentzia baldin badago, bilatu beste une egokiago bat.
-
Hitzezko eta hitzik gabeko komunikazioa zaindu. Esaldi errazak, laburrak eta ohiko hitzak erabiltzea komeni da. Horrekin batera, lasaitasuna, erlaxazioa eta pertsonarekiko interesa transmititzen duten keinuak eta hitzak ere erabili.
-
Zaindu giroa erosoa izan dadin. Pertsona lasaitu dezaketen zaratak saihestu. Kasu batzuetan baliagarria izan daiteke musika lasaigarria jartzea, unea probestuz interakzio positibo eta atsegin baterako ezarritako intimitatean.
-
Urduri egonez gero, lasaitu ezazu. Pertsonarentzat atseginak diren alderdietan jar dezakegu arreta. Zaintzailea gainkargatuta dagoenean, laguntzaileak txandakatu.En caso de inquietud, tranquiliza a la persona.
-
Ahalik eta unerik onena bilatu, zaintzaren aldizkakotasunari dagokionez zuhurtziazko mugak ezarriz.
Gehitu iruzkin berria