Eraldaketa esanguratsuak: gizarte-lana eta komunitate-eremua batera doazenean

Esti Carrasco naiz, Matiako praktiketako gizarte-langilea. Gaurkoa bezalako data berezi batean, Gizarte Lanaren Munduko Egunean, nire kasuan bezala, diziplina interesgarri honetan lehen urratsak ematen hasi den norbaiten hausnarketa batzuk partekatu nahi nituzke.

Hasteko, aurrez pentsatutako estereotipo eta ideia horiei buruz hitz egin nahi nuke, duela ez asko nire buruan zebiltzanei buruz. Estereotipo eta ideia horien ondorioz, gizarte-laneko profesional baten lana eta funtzioak pertsonekin zuzenean esku hartzean oinarritzen ziren.

Etxe honetara iritsi nintzenean, alde komunitarioan lurreratzeko zortea izan nuen, eta nirekin zegoen karta-gaztelu hori behera etorri zen.

Nire harridurarako, konturatu nintzen oso gutxi ezagutzen nuela eguneroko laguntza behar duten pertsonentzat funtsezkoa den esparru bat, eta gure gizarte-langile roletik zenbat lagun dezakegun.

Zoragarria litzateke irakurketa honekin Gizarte Lana nik lehen pentsatzen nuen modu berean imajinatzen duten pertsona guztiengana iristea, profesionalak izan ala ez, asistentzialismo hutsetik. Azken hilabete hauetan, modu zabal eta aberasgarriagoan ezagutu ahal izan dut, eta horrek erabat aldatu du nire begirada eta gaira hurbiltzeko modua.

Nire ustez, gaur egun komunitate kontzeptuari buruz hausnartzen dugunean zalantza handiak sortzen dira. Horren arrazoia da ez dagoela definizio bat bere esanahia modu holistikoan ulertzeko. Kontzeptu polisemiko hori aztertu eta hausnartu egin behar da, benetako esanahiari buruzko ideia komun bat sortzeko; izan ere, gizarte-lanaren praktikan, ikuspegi komunitarioa erabakigarria da. Komunitate kontzeptu konplexura hurbildu ahal izateko, Zuñigak honela definitzen du: «Baliotsua dela uste duen helburu jakin bat lortzeko talde batek aurrera daraman ekintza kolektiboaren errealitate dinamikoa, eratzailea eta performatiboa da, eta hortik abiatuta harreman berezien irazki bat ehuntzen du». Komunitatea espazioa edo baliabide komuna (Zúñiga, M., 2020). defendatzeko interesa dutenak izango lirateke.

Gizarte Lana komunitarioa da edo ez da

Ezinezkoa da arazo sozialei banakako erantzunak ematea; horregatik, ikuspegi komunitarioak biderik onena eskaintzen digu munduari eraldaketa esanguratsuak emateko.

Zalantzarik gabe, sistema gero eta indibidualistago batean bizi gara, eta horrek erronka handia dakar izaera sozialeko gatazka eta beharrizanei irtenbideak emateko orduan; izan ere, beren izaeragatik, komunitatetik eta komunitatearentzat esku hartzea eskatzen dute.

Gizarte-laneko profesionalok jakin behar genuke muga horiek daudela banakako esku-hartzeekin batera, eta, horrela, interesa sortu beharko genuke izaera komunitarioko metodo eta praktikekiko; izan ere, profesional garen aldetik, baliabideen kudeatzaile huts izateari uzten diogu, eta komunitateari bere egunerokoa kudeatzeko tresnak ematen laguntzen diogu.

Zatiketatik jarraitasunera

Errealitatera hurbilduz, zerbitzuen izaera zatikatua ikus dezakegu. Elkarren artean harremanik izan gabe eta itxuraz elkarren artean zerikusirik izan gabe, lotura falta horrek pertsonen beharrak behar bezala betetzea eragozten du.

Etxean Bizi bezalako proiektuek aukera ematen dute gizarte-langileen rol berriak esploratzeko, mendetasun-egoera agertzen denean ere etxean jarraitzeko eskaera sozialak bere egiten duen zaintzaren eraldaketa horretan. Perspektiba aldaketa bat, non zainketak ez diren soilik erabiltzailearen etxeko jarraipenean oinarrituko, baizik eta haratago joango direla.

Laguntzen dugunon aukerak zabaltzeaz ari gara, haien nahiak eta beharrak asetzen dituzten baliabideak eta zerbitzuak zainduz edo txertatuz. Agian Petrari liburutegira lagunduko diogu irakurtzeko tarteaz gozatzera, edo Iratiren ile-apaindegian eta manikuran hitzordua eskatzera, edo Andonik bere kafetegi gogokoenean kafe hori gozatzera...

Helburua da pertsona bizitza komunitarioan integratzen eta parte hartzen laguntzea, zainketak ulertzeko bestelako kultura bat sustatuz. Kultura horretan, pertsonari egokitzen zaiona da sistema, eta ez pertsona sistemari egokitzen zaiona, pertsonengan oinarritutako arreta-ikuspegi baten arabera gertatzen den bezala.

Horregatik, Gizarte Lanetik, baina baita gizarte-arloko beste lanbide batzuetatik ere, ikuspegi komunitarioa sartzeari buruzko hausnarketa sustatu eta sustatu behar dugu, bere potentziala aitortuz eta garapena bultzatuz.

Amaitzeko, aurtengo Gizarte Langintzaren munduko egun honen leloa aipatuko dut: «Elkarrekin eta elkarrekin mundu eko-sozial berri bat eraikiz: inor atzean utzi gabe». Gure lanbidea ezagutzeko aukera paregabea. Ezerk ezin du horretan komunitatea bera baino eragin hoberik izan; izan ere, aurre egite sistemikorako ezinbestekoa izateaz gain, inor atzean ez uztera bultzatzen du, inor baztertuta ez uztera, pertsonen integrazioa sustatzera eta komunitatea, oro har, hainbeste behar ditugun aldaketa sozial eta eraldaketa esanguratsuen motorra izatera. Eito y Gomez (2013) adierazten duten bezala, komunitatea kontzeptu baliagarria da Gizarte Lanerako, aldaketarako, parte hartzeko, pertsonak kontuan hartzeko, hobetu ahal izateko, gizarte-harremanak sendotzeko edo eraikitzeko, gizarte-aldaketarako... motorra baita.

Azken batean, gizarte-lan komunitarioaren esku-hartzeak komunitatean dauden baliabide, zerbitzu eta pertsonen sare osoa barne hartzera eta kontuan hartzera garamatza, haien jatorria eta jatorria edozein izanik ere. Azter dezagun eta aprobetxa dezagun!