Nola egon gertu urruti gaudenean: teknologia konfinamenduaren garaian eta bizitza ona egunerokoan

Gure zentroak ezagutzen dituzuenok, edo "gure etxeak" deitzea nahiago dugunok, familiekin ohiko eta gertuko harremana dugula dakizue. Bisita-ordutegirik gabe, jendea libre sentitzen da hobeto datorkionean bere senidearen konpainiaz gozatzeko, eta horrek espazio bizi eta bero baten berezko mugimendu eta jarduera sentsazio hori errazten du.

Beti azpimarratzen dugu, nahiz eta gu izan zaintza teknikoak gure gain hartzen ditugunak, badagoela zati bat, maitasunarena, ordezkatu ezin duguna, eta ez dugula nahi ere. Horregatik, zentroa familiei ixteko erabakia hartu zenetik, eskaini behar genuen informazioa berbera izango zela ulertu genuen, beti zintzoa eta gardena.

Jakin bagenekien, egungoa bezalako une batean, dei bat ez zela nahikoa izango, eta ez dagoela beste pertsona ikustea bezalako modurik lasaitasuna eskaintzeko. Horregatik erabaki genuen bideo-deien gai horrekin abiatzea, duela hilabete batzuk arte guretzat esploratu gabeko eremua.

Lehen hausnarketa eta proben ondoren, sim txartela duten tabletak erabiltzea erabaki genuen, eta horrek aukera emango liguke bideo-deiak egiteko, gutako gehienentzat ezaguna den aplikazio baten bidez, (WhatsApp). Topaketa birtual horietarako jarraitu beharreko protokoloa zehaztu ondoren, familiei eta egoiliarrei abisatu genien kanal berri hori erabiltzeko aukera zutela beren maiteekin harremanetan jartzeko, haiek har zezaten hura erabiltzeko edo ez erabiltzeko erabakia.

Pertsona batzuek, hainbat arrazoi direla medio, uko egin diote eskaintzari, baina, oro har, gehien-gehienek interesa eta adostasuna agertu dute ideiarekin.

Norbaitek galdetzen badigu zer ekarri duen komunikazio sistema berri honek gure etxeetara, hitz batean laburbil genezake: "Lasaitasuna". Pandemiarekin eta egoitzekin lotutako albisteen etengabeko bonbardaketaren aurrean, familiak etxe bakoitzaren barruan gertatzen denari buruzko informazioa jasotzeko irrikaz daude. Sistema honek leiho bat eskaintzen die, zirrikitu bat irekitzen du covid honek eraiki duen harresi ikusezin hau zeharkatzeko. Elixir bat da ziurgabetasun horretarako, eta hori, une honetan, ez da gutxi.

Egoiliarrentzat ere berrikuntza handia izan da. Pertsonak maila kognitiboan ondo badaude, haien pribatutasuna errespetatzen ahalegintzen gara, eta gelatik alde egingo dugu komunikazioa amaitu arte edo beste edozein arrazoirengatik deitzen badigute.

Mota guztietako erreakzioak ikusten ditugu, pertsona batzuk tabletera hurbiltzen dira musu bat ematera, beste batzuek pantaila ukitzen dute... Badira senidea ezagutzeko gai ez direnak, baina berdin dio, sentsazioak positiboa izaten jarraitzen du. Gure aldetik laguntza apur bat izanda, narriadura handia duten pertsonak ere komunikatu egiten dira (hitzezko komunikazioa eta hitzik gabekoa), ahal duten neurrian.

Jose Mariren kasua datorkigu burura. Lau urte daramatza gurekin bizitzen, eta duela aste batzuk bere bizitzako lehen bideo-deia egin zuen. Zure lehengusuari. Jose Mariri kosta egiten zitzaion bere senidea pantailan ikustean harridura ezkutatzea. Berarentzat zaila zen sinestea, eta are gutxiago ulertzea. Saio batzuk egin ondoren, orain gu gara harritzen garenak, kanpoarekiko harremana mantentzeko modu berri hori bere errutinan zein azkar eta naturaltasunez txertatu duen ikustean.

Eta zer esanik ez Joaquina, zeinen zoriontsua den bere baserria eta animaliak pantailan ikustean; Josefa, Naiara bilobak, pianoan pieza batzuk jotzen animatzen duena, edo Gabriela, 98 urtekoa, beste egoitza bateko bere lagun batekiko kezka adierazten ziguna. Hura ikustea izan zen, eta askoz lasaiago geratzea.

Bestalde, egunek aurrera egin ahala deskubritzen ditugun abantailen artean, familiengandik beren maiteentzat argazkiak eta bideoak jasotzeko aukera dago. Tabletei esker eduki horiek erakuts diezazkiekegu, eta, nolabait, senideekin harreman zuzenean jarraitzen dute eta hainbat arlo kognitibo estimulatzen dituzte.

Normalean, astean bideo-dei bat egiten dugu egoiliar bakoitzeko, baina kopuru hori handitzeko aukera dago hala eskatzen badigute edo gertaera garrantzitsuren batekin bat badator (urtebetetzea, etab.). Gainera, guztion gozamenerako, bideo-deia jasotzen duen senidea txandakatzen dugu edo taldekako bideo-deiak egiten ditugu, senide edo lagun batekin baino gehiagorekin. Horrela, gurekin bizi diren pertsonek beren maite guztiekin hitz egin dezakete.

Egun hauetan lan egiten dugunontzat energia txute bat izan da. Zerbait ona egin dezakegula sentitzea da, gure egoeraz kezkatuta dauden familia horiek guztiak lasaitzen laguntzen digun zerbait. Bai, "Gurea", beraien senidearena eta egunerokotasunean laguntzen diegunarena. Ahal duten bakoitzean, gutaz arduratzen dira, gure lana eskertzen dute eta profesional onak garela aitortzen digute.

Uste dugu hain arraroak diren garai hauetan ez dugula familiaren ikuspegia alde batera utzi behar, gertatzen ari dena ulertu behar dugula, eta zein gogorra den zureen ondoan ezin egotea.

Gure esperientziaren ondorioz, eta antzeko egoerak bizitzen ari zareten beste batzuentzat lagungarria izango delakoan, bide berri honetan orientatuko zaituzten zenbait jarraibide jaso ditugu; izan ere, harrera ona izaten ari denez, badirudi geratzeko iritsi dela. 

Gomendio, CoVid-19 garaian bideokonferentzien erabilera on bat egiteko

1. Aldez aurretik pertsonei, beraien familiei eta lagunei bideo-deien aukeraren berri eman, haien iritzia eta erabilgarritasuna ezagutzeko.
2. Galdetu pertsonei zeinekin hitz egin nahiko luketen eta noiz den hitz egiteko une egokia.
3. Deiak antolatu eta erregistratu. Zerbait dinamikoa izatea eta pertsonaren nahietara eta lehentasunetara egokitzea aurreikusi. Norbait ohi baino tristeago badago, bideokonferentzia bat egiteko aukera eskaintzeak aldartea hobetu dezake.
4. Behar diren laguntzak eskaini. Azaldu nola hasi deia, lagundu deia hasten/amaitzen den unean eta ziurtatu kamerak behar bezala enfokatzen duela.
5. Zaindu ingurua. Aukeratu leku erraz, atsegin, ordenatu eta lasai bat. Komunikazioa oztopa dezakeen zaratarik gabe. Hainbat alderdiri erreparatu, hala nola argiztapenari, pantailako islarengatik.  
6. Pertsonaren irudi pertsonala zaindu. Beti zaindu behar da alderdi hori, baina ziur pertsonak bideo-deiaz gehiago gozatuko duela, bere itxurarekin gustora sentitzen bada.
7. Banakako edo taldeko bideo-deiak egiteko aukera baloratu. Lehenengoen kasuan, interakzioa errazagoa da (hitz egiteko txandak, arreta mantentzea errazagoa da...). Taldekoetan estimulu gehiago dago eta nahasmena ere handiagoa da.
8. Ahal den neurrian, pribatutasuna babestu. Horretarako, baloratu zure presentziak ekar dezakeen beharra edo onura, eta ea bideokonferentzian pertsonak laguntzarik behar duen.
9. Erabilera bakoitzaren ondoren, gailua behar bezala garbitu. Gasa edo oihal alkoholdun bat erabil dezakezu.
10. Amaitzean, animatu pertsonak bere esperientzia kontatzera. Feedback horretatik ideia interesgarriak eta originalak sor daitezke.