01.01.2017
Cohousing/elkarlaneko etxebizitzei buruzko hausnarketa helduko da aste honetan Kondestablera, bizitegi-alternatiba gisa
Joxe Abaurrea Iruñeko Udaleko Hiri bizigarri eta Etxebizitzako zinegotzi delegatuak astearte honetan azaldu duenez, Udalak jardunaldiak antolatu ditu ostegun eta ostiral honetan Kondestablearen Jauregian, 'Partekatuz eta elkarlanean bizitzeko modu bat. Cohousing/lankidetza-etxebizitzak ', sistema horrek Etxebizitzaren Foru Lege berriaren esparruan izan lezakeen ibilbideaz hitz egiteko.
Eta Etxekiderekin batera egiten du, 50 urtetik gorakoentzat hirian horrelako proiektu bat bultzatzen ari den kolektibo batekin. Abaurreak iragarri duenez, Nafarroako lehen esperientzia gisa, Udalak udal lursail bat utziko dio Etxekideri, kolektibo horrek proiektua osatu eta formalki eskatzen duenean.
Duela mende erdi Danimarkan 'cohousing' delakoa asmatu zen, 'Elkarlaneko etxebizitzak' bezala itzul daitekeen kontzeptua. Egoitza-alternatiba hori bereziki hedatuta dago AEBn edo Kanadan, eta komunitateak sortzeko eredu bat da, non, familia bakoitzaren independentzia eta intimitatea mantenduz, komunitate-ingurune bat sortzea sustatzen den, familiek erantzukizunak eta erabakiak, etxeko lanak, adingabeak hazteko parametro batzuk eta abar partekatzeko.
Nahiz eta sistema bikote gazteen bizitza hasteko sortu zen, une honetan zabalduago dago adineko pertsonen kolektiboetan. Iruñeko Udalak uste du beste egoitza-sistema batzuen alternatiba dela eta bultzatu beharreko bidea dela, Nafarroan oraindik ez baita martxan jarri.
Gaur aurkeztutako jardunaldietan hainbat hizlarik parte hartuko dute, eta hauek ere landuko dituzte: elkarlaneko etxebizitzek belaunaldien arteko harreman osasungarria izateko duten ahalmena, jardunbide egokiak trukatzea, arlo horretan espezializatutako aholkularitzak daudela azaltzea eta, azken batean, hiri barruko auzo-komunitateen harreman-sistemari buruzko gogoeta egitea. Jardunaldiak bertaratze librekoak izango dira, eta bi egunetan egingo dira, 18: 30etik 21: 00etara, jauregiko lehen solairuko hitzaldi-aretoan.
Laguntza publikoa izango duen gizarte-ekimena
Udalak hitzaldi berezi bat izango du jardunaldien lehen egunean. Bertan, Joxe Abaurrea Hiri Biztanleko eta Etxebizitzako zinegotziak proposamen sozial honi aurre egiteko orduan administrazioak izango duen papera azalduko du. Txosten horretan Abaurreak "hobekuntza soziala bilatzen duten horrelako ekimenak bultzatzeko Udalaren konpromisoa" adieraziko du.
Hori dela eta, Iruñeko Udala udal partzelak lagatzearen alde agertuko da, 'Erabilera lagatzeko kooperatibek' egoera ekonomiko abantailatsuan horrelako eraikinak eraiki ahal izateko. Ezaugarri horiek dituen lursailaren adibide gisa, Santoandia kaleko udal-lursaila dago. Orube huts horretan hamarkadak daramatza, eta 10 etxebizitza inguru (bakoitzaren tamainaren arabera) eta beheko solairuko lokala espazio komun gisa sortzea ahalbidetuko luke.
Lanerako bigarren bide gisa, zinegotziak beste formula batzuk hartzeko aukera ere proposatuko du, hala nola, horrelako kooperatibak birgaitzeko dauden eraikin publikoak saltzea edo lagatzea, eta hori formula ekonomikoekin egitea, Udalak etxebizitzaren alokairuan edo prezioan deskontuak egin ahal izateko, birgaitze horren kostuari dagokionez.
Hirugarren konpromiso gisa, Iruñeko Udala hainbat proposamen arauemaile lantzen ari da, Nafarroako Parlamentuari edo Foru Gobernuari lege-aldaketa bat egiteko. Udalak azaldu duenez, helburua etxebizitza eskuratzeko lankidetza-formula hori sustatzea da. Nafarroako Gobernuko ordezkariek ere jardunaldi horietan parte hartuko dute, 2016ko abenduaren 15ean onartutako Etxebizitzaren Foru Legearekin Erkidegoan irekitzen diren ikuspegi berriei buruz Gobernuak duen ikuspuntua azaltzeko.
Ahots baimenduenak: dagoeneko lanean ari direnak
Zalantzak dira 'elkarlaneko etxebizitzen' proposamen zehatz bat antolatzeko orduan sortzen den lehen gauza. Horri buruz ezagutzen dituzte Fiare Banca Eticako Juan Garibi eta Madrilgo Jubilatuen Elkarteko ordezkari Miguel Ángel Mira. Lehenengoak erkidego mota horren jabetzaren forma juridikoei buruzko hitzaldia emango du Fiaretik, ekonomia sozial eta solidarioko proiektuak finantzatuz eraldaketa sozialaren zerbitzura dagoen tresna batetik. Bigarrena, hain zuzen ere, Katalunian, Madrilen eta Asturiasen proiektuak dituzten komunitate autogestionatuak sortzeko aholkularitza ematen duen elkarte bateko bozeramailea da.
Esperientzia zehatzak Etxekide Taldeko kideen eskutik etorriko dira, Iruñean elkarlaneko etxebizitza ezartzeko lehen ekimenaren aitzindari, eta Joan Gualen eskutik, Bartzelonako lehen kooperatibaren ordezkari gisa, La Borda Kooperatibaren eskutik. Kooperatiba hori Sants-Montjuiceko La Bordeta auzoko bizilagun talde batek bultzatzen du, eta otsailetik sei solairuko zurezko eraikin bat altxatzen ari da Can Batllon. Eraikin hori udal-orube baten gainean eraiki zen, eta adin guztietako berrogeita hamar pertsonak bizitza partekatu ahal izango dute 28-30 solairutan, 'Erabilera-lagapen' sistemaren pean. Ekimen aitzindaria Bartzelonan.
Adineko pertsonentzako auzo-mota horren birtualtasunari buruz hausnartzeko, 'Senior cohousing' deiturikoak - Gaur egun Espainian hedatuen dagoen alternatiba- Mayte Sancho Matia Gerontologia Institutuko (Donostia) zuzendari zientifikoak parte hartuko du. Hizlariak lan kontzeptual hori jorratuko du, eta zahartze aktiboaren paradigman izandako aldaketengatik eta gizarte zahartuek eskatzen dituzten baldintza sozioekonomikoengatik etengabe eraikitzen ari diren adineko pertsonei arreta emateko ereduekin lotuta jarriko du.
Iturria: eldiario.es, (17/10/2017)
