"Adinekoa naiz, zu bezalakoa"ren kanpaina berriak azterketa, estatistika eta saiakuntza klinikoetan adinekoak ikusezin bihurtzea eta datu faltari heltzen dio.

• Fundación Grandes Amigos, Fundación Pilares, Envejecimiento en Red, Consejo Superior de Investigaciones Científicas - CSIC, HelpAge International España eta Matia Fundazioak bat egingo dute aurten ere urriaren 1ean, Adinekoen Nazioarteko Egunean, "Adinekoa naiz, zu bezalakoa" ekimenarekin.
• Aurten, kanpainak #NiEreBatzenNaiz eslogana hartu du, biztanleriari buruzko azterlanetan adinekoak kontuan hartzeko deia, klixeak eta estereotipoak alde batera utzita politika publikoak diseinatzeko aukera emango duten datu eta kontakizun luzeagoak lortze aldera.
• Adinekoak biztanleriaren % 20 dira jada, eta 2050ean 3 espainiarretik 1 izango dira. Hala ere, oraindik ez daude behar bezala ordezkatuta azterlan, estatistika eta saiakuntza kliniko askotan, nahiz eta lan horietan adinekoen eskubideei eta osasunari zuzenean eragiten dieten politikak eta neurriak oinarritu ohi diren.
• Kanpainak podcast bat abiarazi du, arazo hori eta haren deribatuak hainbat arlotan lantzen dituzten adituekin, hala nola zahartzearen demografia, parte-hartze soziala, nahi ez den bakardadea, edadismo digitala. #SoyMayorreko Spotify kanal berrian entzun ahal izango da.
• Ekimen honen bideoak (komunikabideentzat eskuragarri dago, podcastak bezala), Sanabreseko herri txiki bateko bizilagunak protagonista dituenak, zahartzearen benetako profil aniztasuna eta adinekoen adierazgarritasuna islatzen ditu, gero eta ugariagoa bait

Gaur egun, adinekoei buruzko informaziorik ez izatea erronka handia da oraindik ere, datu zehatzik ez dagoelako eta gizarte garaikidean zahartzaroak duen errealitate aldakorra islatzen ez duten metodologiei etengabe atxikitzen zaizkielako. Informazio egokirik ez izateak oztopatu egiten du adinekoen bizi-kalitatea hobetzeko politika publikoak eta legeria eraginkorrak sortzea.

Nazio Batuen Giza Eskubideen Kontseiluko adinekoen giza eskubideei buruzko aditu independente Claudia Mahlerrek honako hau nabarmendu du bere txostenean: "Adineko pertsonen Giza Eskubideak”. Datu fisikorik eza, arlo tematiko desberdinetako generoaren eta adinaren araberako datu adierazgarrien eta alderagarrien eskasia; izan ere, demografia- eta osasun-inkestetan aipatzen da 50 urte edo gehiagoko emakumeak eta 55 edo 60 urte edo gehiagoko gizonak baztertzen direla, eta horrek zaildu egiten duela adinekoek – eta, batez ere, emakumeek – pairatzen dituzten desberdintasun- eta diskriminazio-ereduak identifikatzea; izan ere, nabarmentzen da 50 urtetik gorako emakumeen artean ohikoa dela daturik ez izatea.

Adinekoentzako Europako Estrategiari buruzko Irizpenak, Europako Ekonomia eta Gizarte Komiteak egin berri duenak, gai hori ere aipatzen du, eta erakunde publikoek (Eurostat edo Eurobarometroa barne) egindako datuetan, estatistiketan eta iritzi-azterlanetan adinekoek egun duten bazterketa zuzentzeko eskatzen du, inkestetan adin-mugak, «adinekoen» kategoriaren barruko adin-segmentazioa edo erakundeetan bizi diren adinekoei buruzko informazio falta kontuan hartuta.

Aurten, Giza Eskubideen Batzorde Interamerikarrak honako txosten hau argitaratu du: “Adinekoen giza eskubideak eta Ameriketako babes-sistema nazionalak”. Bertan nabarmentzen denez, adinekoei buruzko datu eta informazio adierazgarririk eza, berez, bazterketa-seinale kezkagarria da, eta, ondorioz, ia ezinezkoa da politika publiko eta araudi onuragarri eta eraginkorrak hartzea.

Era berean, Espainian ikus daiteke Estatistikako Institutu Nazionalak (INE), bere inkesta batzuetan, 65 urtetik gorako etena ezartzen duela, baina ez da aurki dezakegun adibide bakarra; Berdintasun Ministerioaren 2019ko Makroinkestan edo Kirol Ministerioaren azken txostenaren grafiko batzuetan ere ikus dezakegu.

Garrantzitsua da nabarmentzea informazio falta hori ez dela arazo isolatu bat, baizik eta berez lotuta dagoela adinekoek gizarteko hainbat eremutan aurre egin beharreko diskriminazioarekin, eta garrantzi handiagoa hartzen duela adinari beste aldagai batzuk gehitzen dizkiogunean, hala nola generoa, desgaitasuna eta/edo mendekotasuna, edo bizi garen ingurunea (landakoa edo hirikoa), besteak beste.

Gai horri heltzeko eta adinekoen errealitatea ikusarazteko, kanpaina honetako kolektiboak podcastak jarri ditu abian. Podcastak "Zahartzearen demografia", gizartearen parte-hartzea, bakardadea, adinkeri digitala eta beste hainbat arlotatik abiatuta lantzen dira, eta datozen egunetan argitaratuko dira. Podcastak #SoyMayor-en Spotify kanal berrian entzun ahal izango dira.

Soinu-material horrek zahartzaroari buruzko esperientziak, ikuspegiak eta ezagutzak eskainiko dizkigu, gure gizartean adineko pertsonek dituzten askotariko errealitate aldakorrak argituz.

Kanpainak bideo bat ere eskaintzen digu, Sanabreseko herri txiki batean girotuta. Bertan, profilen aniztasun hori eta adinekoen gero eta adierazgarritasun handiagoa islatzen dira. Errealitate hori ez dator bat biztanleriari buruzko azterlan askotan ikusten dugunarekin; izan ere, azterlan horietan guztiek kategoria bakarra osatzeko joera dute, bakoitzaren ezberdintasunak kontuan hartu gabe.

Horiek irudikatzen ez dituen narratiba bat aldatzeko unea da, ezta beren burua irudikatuta ikusten duten narratiba bat aldatzeko eta beren aniztasuna erakusteko unea ere.

Horretarako, funtsezkoa da haien ahotsak entzutea, haien beharrak ulertzea eta, batez ere, datu eta testigantza egokiak biltzea, hazten ari den biztanleria-talde horren ongizatea sustatuko duten politika publiko inklusiboak eta eraginkorrak diseinatu ahal izateko.

Adin guztientzako gizarte inklusiboagoa eta bidezkoagoa eraiki nahi duzu? Horrela bada, partekatu zure ahotsa eta egin bat #NiEreBatzenNaiz.

Kanpainari, podcastei eta bideoei buruzko informazio gehiago izateko: https://soymayorsoycomotu.com/

Nor gara?

Grandes Amigos boluntariotzako GKE bat da, irabazi-asmorik gabea eta estatu-mailakoa, eta 2003az geroztik adineko pertsonek beren etxeetan eta egoitzetan duten bakardadea prebenitzen eta lantzen du. Aurrez aurreko eta telefono bidezko lagun-egite afektiboari, auzo-sareei, sozializazioari eta sentsibilizazioari buruzko programen bidez, adinekoen ongizateari, osasunari eta duintasunari laguntzen dio, bai eta edadismorik gabeko gizarte bat eraikitzen ere, pertsona guztiak berdintasunean zaindu, barne hartu eta tratatuko dituena. Bakardadearen eta zahartzearen zeharkako ikuspegiarekin, eragile publikoak, pribatuak eta herritarrak inplikatuta, Grandes Amigos-ek lotura afektiboak eta herritarren laguntzakoak sortu ditu 2.000 adineko eta boluntario baino gehiagoren artean azken artean. Konkatua: comunicacion@grandesamigos.org

Envejecimiento en Red, EnR?| lankidetzarako web-plataforma bat da, zahartzearen eta adinekoen inguruko zientzia-gizartearen topagune bat. Eremu honetan interesa duten eragileen arteko interakziorako espazio heterogeneoa eta diziplina anitzekoa. EnR?| CSIC Fundazio Orokorraren eta CSICeko Ekonomia, Geografia eta Demografia Institutuaren (IEGD) arteko lankidetzatik abiatuta sortu zen, ezagutza eta informazio kontrastatu, zorrotz eta kalitatezkoan erreferentzia izateko asmoz, zahartzearen arloko ikerketa eta berrikuntzari buruz, bai pertsonalari dagokionez, bai biztanleriari dagokionez, oinarri dokumental eta multimedia garrantzitsuarekin. Kontaktua: envejecimientoenred@cchs.csic.es

Matia Fundazioa irabazi-asmorik gabeko fundazio pribatua da, interes orokorragatik, eta 130 urtetik gorako esperientzia du. Erreferente bat da Gipuzkoan adineko pertsonei ematen zaien arretan eta zahartzeari buruzko ikerketan, maila nazionalean eta nazioartekoan. 2002an, ikerketa-institutu bat sortzea erabaki zuen (Matia Institutua), ikerketa/ekintza integratzeko eta eguneroko ebidentzian eta praktikan oinarritutako ezagutza sortzeko. Pertsonan oinarritutako arretaren printzipioak landuz, pertsonei zahartze-prozesuan laguntzea du helburu, haien ongizatea hobetzeko, ezagutza eta zerbitzu pertsonalizatuak sortuz, haien autonomia eta duintasuna sustatzeko. Kontaktua: Gorka Alias - gorka.alias@matiafundazioa.eus

HelpAge International España HelpAge International erakundeko kide da. 2008an sortu zen, Espainiako herritarrak adinekoen premien inguruan kontzientziatzeko eta sarearen nazioarteko lankidetzako eta laguntza humanitarioko proiektuak finantzatzen laguntzeko. Kontzientziazioaren, sentsibilizazioaren eta prestakuntzaren bidez lan egiten dugu, adineko pertsonek beren eskubideak ezagutu eta erreklamatu ditzaten eta diskriminazioari aurre egin diezaioten. Era berean, adinekoen errealitatearekin eta haien eskubideekin maila guztietan sentibera den gizarte atsegin bat eraikitzeko lan egiten dugu.  Kontaktua: Viridiana Chacón –  viridiana.chacon@helpage-espana.org

Fundación Pilares para la autonomía personal estatu mailako irabazi-asmorik gabeko erakundea da, eta bere helburua gizartea hobetzen laguntzea da, bizitza osoan duintasuna mantentzen lagunduz, berrikuntzaren, ezagutzaren eta lankidetzaren bidez. Gizarte-arloko programak eta zerbitzuak garatzen ditu, egoera ahulean dauden pertsonen (adinekoak, desgaitasuna duten pertsonak, etab.) bizi-kalitatea hobetzeko, eta konponbide integral eta pertsonalizatuak ematen dituzte, pertsonen autonomia eta bizitza duina izateko dituzten eskubideak babesteko. Arreta Integralaren Eredua eta Pertsonan zentratutako Eredua (MAICP) sustatzen ditu. Kontaktua: Belén Marrón - comunicacion@fundacionpilares.org