Arnasketa-infekzioei heltzea adinekoentzako zentroetan

Gripearen aurkako txertaketa-kanpaina eta arnasbideetako infekzioak berehala iritsiko direla iragartzen diguten aldaketa egonkorrak hasten ari garen honetan, ongi dator komunitatean hartutako pneumoniari aurre egiteari buruzko zenbait elkarte zientifikoren adostasun-dokumentu hau ezagutzea (Geriatria, Barne Medikuntza, Pneumologia, Larrialdiak, Kimioterapia, Gaixotasun infekziosoak eta mikrobiologia, etxeko ospitaleratzea).

Iturria: Armando G Alonso (Flickr)

Arnas bide baxuetako infekzioak dira nagusi zentro gerontologikoetan eta egonaldi ertaineko ospitaleetan, eta morbimortalitate handia dute. Adineko pazienteengan, bereziki hauskortasun-irizpideak dituen pazientearengan, desgaitasun- eta heriotza-kausa oso garrantzitsua da. Aurretik, pneumonia komunitatean hartutakotzat edo nosokomialtzat sailkatzen zen; ondoren, zainketa sanitarioekin lotutako pneumonia kontzeptua sartu zen, egonaldi luzeko zentroetan, hemodialisi-unitateetan, eguneko ospitaleetan edo azken 3 hilabeteetan gutxienez 48 orduz ospitaleratuta dauden pazienteak identifikatzeko, biztanleria horren etiologia eta arrisku-faktoreak aldatu baitziren. Horrek guztiak garrantzi handia du, tratamendu enpiriko egokietan eragiten baitu, jakitun baitira mikroorganismo multierresistenteak ekoizteko hobiak direla, eta, beraz, ezinbestekoa da antibiotikoak zentzuz erabiltzeko neurriak sustatzea, bai eta baliabideak behar bezala koordinatzea ere, asistentziaren kalitate onena bermatzeko.

Xurgatzeko arrisku-faktoreen artean, dementzia edo desgaitasun aurreratua duten pazienteak hiltzeko arrazoi nagusia nerbio-sistema zentraleko patologiak egotea da (dementzia, BZA, Parkinson), bronkopatia kronikoa, neuroleptikoen edo protoi-ponparen inhibitzaileen erabilera, patologia esofagikoa eta aldez aurretik gorakoak agertzea. Arreta bereziko patogenoen artean daude espektro zabaleko betalaktamasaren (BLEE) ekoizleak, hainbat antibiotikorekiko erresistente bihurtzen dituztenak, kontuan hartu beharrekoak diabetesa, antibiotikoen aurretiko erabilera, ospitaleratze berriak, gernu-infekzio errepikakorrak edo zundatze besikalaren eramailea, edo Pseudomona aeruginosaren susmoa, baldin eta OEPINOSA badago.

Dokumentuan, pazienteak honela sailkatzen dira: ez ahulak edo hauskortasun arineko irizpideak dituztenak (funtzionalki independentea, pneumoniak inpaktu funtzional eta/edo kognitibo akutu handia sortzen du) edo larritasun ertaina dutenak (aurrez mendekoa, paziente geriatriko gisa sailkatu ohi dena, mendekotasun-maila ezagututa). Horrek baliabide guztietan balorazio geriatriko integralaren garrantzia azpimarratzen du. Infekzio-prozesuak ahalmen funtzionalean eta delirium iragankor edo iraunkor baten garapenean duen eragina ezagutzearen ondorioz, aldagai horiek garrantzi berezia dute monitorizazioan eta prebentzioan, horren mende baitago, funtsean, adinekoen bizi-kalitatea.

Iturria: .Bambo. (Flickr)

Baheketa-eskalak identifikatzen dira arrisku handiko adinekoa larrialdietan ebaluatzeko (Identification of Senior at Risk Isar, Triage Risk Screening Tool Trst), bai eta curb eskala (nahasmena, urea, taquipnea, hipotentsioa) edo Pneumonia Severity Index psi ere, Fine eskala klasikoa hobetzen dutenak, zeinak pondera en eskala klasikoa hobetzen baitute.

Dokumentuan bakterioen erresistentziak gertatzen diren ingurunean ezagutzearen garrantzia aipatzen da, eta garrantzi handikoa da mikrobiologia-zerbitzuekin lankidetzan aritzea espektro antibiotiko mesedegarriena ezagutzeko. Gure ingurunean Streptococco pneumoniae delakoaren erresistentzia antibiotikoa (konplikazio larrien eragile nagusia) % 3koa da amoxizilinarentzat, % 22 makrolidoentzat, % 3-10 fluokinolonentzat, eta kontuan hartu behar da adinekoengan, BGBKetan, alkoholikoetan, immunodeprimituetan, haurtzaindegietan dauden haurrekin kontaktuan edo tratamendu betalolonetan neumokokoak dituen betalaktamikoekiko sentikortasun murriztua. Pneumonia atipikoko edo zelula barruko patogenoetako mikroorganismoak ez dira hain ohikoak, baina Legionellaren presentzia baztertu ezin bada, makrolido bat sartu behar da. Adinekoen kasuan, giltzurrun-mailako aldaketek dosi terapeutikoak eta toxikoak aldatzen dituzte, bai eta sendagaien interakzioei buruzko ezagutza ere, batez ere ezarritako tratamenduaren segurtasunean eragina izan dezaketen polimedikatuetan. Era berean, espektro antibiotikoan ez ezik, nutrizio-kontrolean ere eragin behar da, bai eta hidratazio, oxigenoterapia, mobilizazio goiztiar eta gaixotasun tronboenbolikoaren eta deliriumaren prebentzioan ere. Horrez gain, aldez aurretik modu egokian maneiatu behar dira disfagiaren arrisku-taldeak eta aho-hortzen higiene egokia. Tratamenduak 7 eta 10 egun bitartean iraun behar du; Pseudomona egonez gero, 14 egunera luzatu behar da, eta, konplikazioak edo estaldura antibiotiko desegokia izanez gero, luzatu egin behar da. Batzuetan, egin daitekeen guztia ez da egin behar; horregatik, balorazio egokia egin ondoren, kasu batzuetan tratamendu aringarria lehenetsi behar da, zaintzaileekin erabakiak hartzeko modua optimizatuz eta paziente geriatrikoarentzako baliabiderik egokiena aukeratuz.

González del Castillo J, et al. Guía de consenso para el abordaje de la neumonía adquirida en la comunidad en el paciente anciano. Rev Esp Geriatr Gerontol. 2014. http://dx.doi.org/10.1016/j.regg.2014.04.002