15.07.2021
-
Matiak EHUren Udako Ikastaroetan pertsonak ondo zahartzeko inguruneak modu integralean lantzeko beharra aztertzen du.
-
Giroa kontrolatzea beharrezkoa da zahartzen diren pertsonen ongizate fisikoa eta emozionala errazteko.
Gaur goizean, Miramar Jauregian, Matiak antolatutako "Etxetik hirira: ondo zahartzeko inguruneak eraikitzen" ikastaroaren inaugurazioa egin da.
Mari Carmen Garmendiak inauguratu du, eta ondo zahartzeko inguruneen eraikuntzan erakundeen eta eremu pribatuaren arteko lankidetzak duen garrantzia azpimarratu du. Bertan izan dira Nekane Arzallus, Donostiako Udaleko Alkateorde eta Hirigintza Zinegotzia, eta Maite Peña, Gipuzkoako Foru Aldundiko Gizarte Politiketako Foru Diputatua. Nekane Arzallusek Donostiako Udalak Donostia Lagunkoiaren bidez adinekoekiko adiskidetasun-mugimenduarekin duen konpromisoa azpimarratu du, eta, bestalde, Maite Peñak Aldundiak egoitzetako eta etxebizitzetako zaintza-eredua aldatzeko eta Gipuzkoako udalerrietan zaintza-ekosistemak sortzeko duen konpromisoa nabarmendu du.
Ildo horretan, Mayte Sanchok, plangintza gerontologikoan aditua eta Matiako Patronatuko kideak, etxez etxeko laguntza zerbitzuetan inbertsio, malgutasun eta aniztasun handiagoa izatea beharrezkoa dela nabarmendu du, Etxean Bizi proiektua adibidetzat hartuta, Gipuzkoako Foru Aldundiak sustatutako eredua, kasuaren koordinazioan eta kudeaketan oinarritua. "Bulegoetatik irten, etxean zaintzeko". "Pertsona bat, plan bat. Gainontzekoan, zainketen jarraipena ezinezkoa da."
Argazkian: Nekane Arzallus - Donostiako Udaleko Alkateorde eta Hirigintza Zinegotzia, Maite Peña, Gipuzkoako Foru Aldundiko Gizarte Politiketako Foru Diputatua, Mari Carmen Garmendia, Matia Patronatuko Presidentea, eta Mayte Sancho, Plangintza gerontologikoan aditua eta Matia Patronatuko kidea.
Ikastaroa gaur hasi da Miramar Jauregian Manuela Carmenaren esku-hartzearekin, eta inguruneak pertsonen ongizaterako eta osasunerako duen garrantzia erakustea du helburu, bereziki pertsonak zahartzen direnean. Bertan, naturarekiko kontaktua eta espazio publiko eta pribatuen diseinua bezalako alderdien garrantzia ezagutaraziko da, bereziki pertsonek zaintzak behar dituztenean.
Etxean zahartzea, aukera gisa
Bizi garen lekua, espazioak eta inguruneak funtsezkoak dira bertan bizi diren pertsonen ongizate eta osasunerako.
Herrialde garatuen zahartze demografikoak interes gero eta handiagoa piztu du ingurumen gaiekiko, adineko pertsonei dagokienez. Zahartzen ari den biztanleriaren bizi kalitatea pertsonen eta bizi diren espazioen eta lekuen arteko interakzio ugarien mende dago. Alde horretatik, hainbat diziplinak ekarpenak egin dituzte inguruneak adinekoen esperientzia positibo eta negatiboetan duen garrantzia ulertzeko, ikuspegi objektibo zein subjektiboetatik.
Hala ere, galdera garrantzitsuak sortzen dira pertsonek beren eguneroko inguruneetan dituzten arazoei buruz, baita ohiko inguruneetan zahartzeko egokiak diren ingurune fisiko eta sozialak eraikitzeko jarraitu beharreko ereduari buruz ere.
Gerontologiaren adar honetako azterlan aitzindarien artean, nabarmentzekoa da ingurumen testuinguruen eta adinekoen egokitzeko gaitasun heterogeneoen arteko harremanaren garrantzia. Hain zuzen ere, adineko pertsonek beren ingurune fisiko-sozialarekin elkarreragiten dute, beren ahalmenen eta ingurunearen presioen arteko oreka bilatzen saiatuz. Oreka hori eskala desberdinen bidez aztertu behar da: makro eskala, eskualdea eta hiria; meso eskala, auzoa; eta mikro eskala, etxebizitza edo bizilekua eta haren espazio pertsonala.
Ondorioz, adituak bat datoz lekuan edo etxean zahartzeko ("aging in place") prozesura bideratutako politika jasangarrien diseinuan, ingurunearen kontrola sustatuz, zahartzen diren pertsonen ongizate fisikoa eta emozionala errazteko.
Ildo horretan, azterlan batzuek eguneroko bizitzaren espazio sinbolikoari lotutako esperientzia espaziala oso garrantzitsua dela azpimarratzen dute, zahartze lekuarekiko atxikimendua eta identitatea, non etxebizitzak eta auzoteriak (hiri eta landa eremukoak), eremu pribatu eta publikoko espazio gisa, garrantzi handia hartzen duten ongizate fisiko-psikologikoan, bertan bizi diren pertsonentzat duten esanahiarekiko loturengatik. Ildo beretik, aditu batzuen ustez, zahartzeko leku bat egokitzeko, ingurunea optimizatu behar da, abiapuntutzat harturik ongizatea bermatzen duten egituren pertzepzioa, eta esperientziek eta oroitzapenek markatutako espazio sinboliko bateko kide izateko prozesuaren ulermena.
Hortik ondoriozta daiteke adinekoentzat lagunkoiak izango diren etxe, hiri eta landa giroak sortzeko proposamenak aintzat hartzeko beharra, banakako eta taldeko behar eta portaeretarako ingurumen egokitzapen espezifikoen azterketatik abiatuta.
Matia Fundazioa buruz:
Matia Fundazioa irabazi-asmorik gabeko fundazio pribatua da, interes orokorrekoa, eta 130 urtetik gorako esperientzia duena. Erreferente bat da Gipuzkoako adinekoen arretan eta zahartzeari buruzko ikerketan, bai nazioan, bai nazioartean. Pertsona ardatz duen arretaren printzipioak landuz, helburua da pertsonei zahartze-prozesuan laguntzea, haien ongizatea hobetzeko, haien autonomia eta duintasuna sustatuko duten ezagutza eta zerbitzu pertsonalizatuak sortuz. 2002an, ikerketa-institutu bat sortzea erabaki zuen (Matia Institutua), ikerketa/ekintza integratzea eta ebidentzian eta eguneroko jardunean oinarritutako ezagutza sortzea errazten duena.
Matia Fundazioa:
- Prentsa-kabinetea. Silvia Turné. 616112580 - silvia.turne@matiafundazioa.eus
- Komunikazioaren eta marketinaren arduraduna. Gorka Alías. 636019170 - gorka.alias@matiafundazioa.eus
