Zahartzea eta tratu txarrak. Erantzukizun partekatua.

Sarreran, Mayte Sanchok zahartzeari eta tratu txarrei buruz idatzitako artikulua partekatu nahi dugu zuekin. Diario Vasco egunkarian argitaratu zen, zahartzaroko abusu  eta tratu txarren aurka kontzientzia hartzeko mundu-eguna zela eta.

azioz eta aurreiritziz beteta baitago. Zentzu horretan, bereziki odoltsua da pertsona multzo handi batek eman lezakeen informaziorako irisgarritasunik eza, dementzia dutenak, arazo honen erdigunean daudenak eta horien diskurtsoa ez da elkarrizketa eta galdetegien bidez lortzen.

 Bestalde, gizarte- edo osasun-eremuetako langileek, gaur inoiz baino gehiago beren eskumenak profesionaltasun-maila handiarekin betetzen dituztenek, praktika jakin batzuk txertatu dituzte, kasu askotan protokolizatuak eta dagokien araudian jasoak, eta, zalantzarik gabe, zalantzan jarriko lirateke beste biztanleria-sektore bati buruzkoak balira: adinekoei proposatzen zaizkien jardueretan eta tratuan infantilizatzea, ordutegiak eta arau zurrunak pertsonak urruntzen dituzten egoitzetan. Bere azken urteetako ohiko bizitza, murrizketa fisikoak edo farmakologikoak, erakundearen eta "bere ondasunaren" segurtasunaren arabera erabakitakoak, eta, azken batean, autonomia eta askatasuna ukatzen dituzten ekintzak, hain zuzen ere, gehien lor daitezkeen bizitzako etapan. 
Horrelako egoeren aurkako borroka Euskadin jada ezaguna den ibilbide batetik igarotzen da, gabeziak dituen arren, gauzatzen saiatzen ari dena: ezagutu, jarduteko, sentsibilizatzeko, prestatzeko eta modu eraginkorrenean esku hartzeko.
Erakundeen lana, nolanahi ere, ez da nahikoa izango, laguntza behar duten pertsonen arreta ulertzeko beste modu batzuei lotutako tratu onaren kultura premiaz orokortzen ez den bitartean. Pertsonen duintasuna defendatzea eta haien autonomia eta erabakitzeko gaitasuna sustatzea oinarri izango dituen esparru etikoan oinarritu behar da. Tratu onak profesionaltasuna eskatzen du, baina zentzutasuna, pertsonen lehentasunak eta autonomia errespetatzea, entzuteko betebeharra eta dementzia duen pertsona baten atzean historia luzea duen bizitza dagoela ulertzeko betebeharra ezartzen ditu. Zentzu horretan, beharrezkoa ez den paternalismoa alde batera utzi behar dugu, adinekoekin ezartzen ditugun harremanak askotan arautzen baititu, eta edozein adinetan arriskuak hartzen ditugula ulertzen dugu. Zahartzaroan zergatik dago dena erabakita beti eskatzen ez den "segurtasun" baten alde? Jar gaitezen haien lekuan eta ekidingo ditugu guretzat nahi ez genituzkeen egoera asko. Printzipio horrek oinarrizko prebentzio-formula ona dakar, baina ez bakarra. Gizarte-gaitz hori desagerrarazteko, guztion konpromisoa behar dugu: zahartzen ari diren pertsonak, zaintzen ari diren familiak, hainbat jatorritako profesionalak, zerbitzu-hornitzaileak, politika publikoen arduradunak, komunikabideak. Ezin dugu, gehiago ez, guretzat nahi ez duguna onartu. "

2013/06/15ean Diario Vasco egunkarian argitaratutako artikulua